4.21 演習問題 〜 直交変換

4.90 (直交行列)   次の行列は直交行列であることを示せ.

(1) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
\displaystyle{\frac{1}{\sqrt{3}}} &
0 &
\displa...
...laystyle{\frac{1}{\sqrt{2}}} &
\displaystyle{\frac{1}{\sqrt{6}}}
\end{bmatrix}}$          (2) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
\cos\phi & -\sin\phi & 0 \\
\cos\theta\sin\phi...
...n\theta \\
\sin\theta\sin\phi & \sin\theta\cos\phi & \cos\theta
\end{bmatrix}}$

4.91 (直交行列)   次の行列がが直交行列となるように $ a,b,c$ を定めよ.

(1) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
1 & a & a \\
a & c & -b \\
a & b & c
\end{bmatrix}}$      (2) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
b & a & c \\
a & 1 & a \\
c & a & -b
\end{bmatrix}}$      (3) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
c & -b & a \\
b & c & a \\
a & a & 1
\end{bmatrix}}$      (4) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
a & -b & -c \\
a & b & -c \\
a & 0 & 2c
\end{bmatrix}}$      (5) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
a & 2a & a \\
b & 0 & -b \\
c & -c & c
\end{bmatrix}}$

4.92 (直交行列)   次のベクトルを正規直交化し, 列ベクトルにならべて直交行列を作れ.

(1) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
1 \\ 1
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
1 \\ 2
\end{bmatrix}}$          (2) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
1 \\ -1
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
-1 \\ 3
\end{bmatrix}}$          (3) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
1 \\ 0 \\ 1
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
0 \\ 1 \\ 1
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
1 \\ 1 \\ 1
\end{bmatrix}}$          (4) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
1 \\ -1 \\ 0
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
2 \\ 1 \\ -2
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
0 \\ 1 \\ 0
\end{bmatrix}}$

4.93 (回転変換)   $ \mathbb{R}^2$ のベクトル $ \displaystyle{
\vec{x}=
\begin{bmatrix}
1 \\ \sqrt{3}
\end{bmatrix}}$ を原点を中心に反時計回りに $ \displaystyle{\frac{\pi}{4}}$, $ \displaystyle{\frac{\pi}{3}}$, $ \displaystyle{\frac{2\pi}{3}}$, $ \displaystyle{-\frac{\pi}{6}}$ 回転させた ベクトル $ \vec{y}$ をそれぞれ求めよ. また,変換 $ \vec{x}\mapsto\vec{y}$ の表現行列をそれぞれ求めよ.

4.94 (鏡映変換)   $ \mathbb{R}^2$ のベクトル $ \displaystyle{
\vec{x}=
\begin{bmatrix}
1 \\ \sqrt{3}
\end{bmatrix}}$ を 直線 $ x_1=0$, $ x_2=0$, $ x_1=x_2$, $ x_1+x_2=0$, $ 2x_1-x_2=0$ に対して鏡映変換したベクトル $ \vec{y}$$ \vec{x}$$ \vec{y}$ は直線に対して線対称)をそれぞれ求めよ. また,変換 $ \vec{x}\mapsto\vec{y}$ の表現行列をそれぞれ求めよ.

4.95 (回転行列と鏡映変換)   $ \mathbb{R}^2$ のベクトル $ \displaystyle{
\vec{x}=
\begin{bmatrix}
1 \\ \sqrt{3}
\end{bmatrix}}$ を原点を中心に反時計回りに $ \displaystyle{\frac{\pi}{4}}$ 回転したベクトルを $ \vec{y}$ とする. $ \vec{y}$$ x_1$ 軸に対して鏡映変換したベクトルを $ \vec{z}$ とする. $ \vec{z}$ $ \displaystyle{-\frac{\pi}{6}}$ 回転したベクトルを $ \vec{w}$ とする. $ \vec{w}$ を直線 $ x_1=x_2$ に対して鏡映変換したベクトルを $ \vec{u}$ とする. $ \vec{u}$ $ \displaystyle{\frac{2\pi}{3}}$ 回転したベクトルを $ \vec{v}$ とする. このとき,ベクトル $ \vec{y}$, $ \vec{z}$, $ \vec{w}$, $ \vec{u}$, $ \vec{v}$ を求めよ. また,変換 $ \vec{x}\mapsto\vec{y}$, $ \vec{y}\mapsto\vec{z}$, $ \vec{z}\mapsto\vec{w}$, $ \vec{w}\mapsto\vec{u}$, $ \vec{u}\mapsto\vec{v}$, $ \vec{x}\mapsto\vec{z}$, $ \vec{x}\mapsto\vec{w}$, $ \vec{x}\mapsto\vec{u}$, $ \vec{x}\mapsto\vec{v}$ の標準基底に関する表現行列をそれぞれ求めよ. さらに,この表現行列が直交行列であることを示せ.

4.96 (回転行列と鏡映変換)   回転変換行列と $ x_1$ 軸に対する鏡映変換行列はそれぞれ

$\displaystyle R(\theta)= \begin{bmatrix}\cos\theta & -\sin\theta \\ \sin\theta & \cos\theta \end{bmatrix}, \qquad M= \begin{bmatrix}1 & 0 \\ 0 & -1 \end{bmatrix}$    

である. 次の関係式をみたす $ \theta$ を定めよ.

(1) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
0 & 1 \\
1 & 0
\end{bmatrix}=R(2\theta)M
=R(\theta)MR(-\theta)}$      (2) $ \displaystyle{
\begin{bmatrix}
-\frac{1}{2} & \frac{\sqrt{3}}{2} \\
\frac{\sqrt{3}}{2} & \frac{1}{2}
\end{bmatrix}=R(2\theta)M
=R(\theta)MR(-\theta)}$

Kondo Koichi
平成18年1月17日