5.4 三角関数のテイラー級数

5.5 (三角関数のテイラー級数)  

$\displaystyle \sin x$ $\displaystyle = \sum_{n=1}^{\infty}\frac{(-1)^{n-1}x^{2n-1}}{(2n-1)!}= x-\frac{...
...cdots+ \frac{(-1)^{n-1}x^{2n-1}}{(2n-1)!}+\cdots \quad (\vert x\vert<\infty)\,.$    
$\displaystyle \cos x$ $\displaystyle = \sum_{n=0}^{\infty}\frac{(-1)^{n}x^{2n}}{(2n)!}= 1-\frac{x^2}{2...
...{4!}+\cdots+ \frac{(-1)^{n}x^{2n}}{(2n)!}+\cdots \quad (\vert x\vert<\infty)\,.$    

(導出) $ f(x)=\sin x$ とおく. 導関数を計算すると

$\displaystyle f(x)=\sin x\,,\quad f'(x)=\cos x\,,\quad f''(x)=-\sin x\,,\quad f'''(x)=-\cos x\,,\quad f^{(4)}(x)=\sin x\,,\quad \cdots$    

である.一般的に書くと

$\displaystyle f^{(n)}(x)$ $\displaystyle = \left\{\begin{array}{cl} \sin x & (n=4k) \\ \cos x & (n=4k+1) \...
...x & (n=4k+2) \\ -\cos x & (n=4k+3) \end{array}\right. \qquad (k=0,1,2,3,\cdots)$    

である.点 $ x=0$ における微分係数は

$\displaystyle f^{(n)}(0)$ $\displaystyle = \left\{\begin{array}{cl} 0 & (n=4k) \\ 1 & (n=4k+1) \\ 0 & (n=4k+2) \\ -1 & (n=4k+3) \end{array}\right. \qquad (k=0,1,2,3,\cdots)$    

と求まる. これを用いてテーラー級数を求めると

$\displaystyle f(x)$ $\displaystyle = \sum_{n=0}^{\infty}\frac{f^{(n)}(0)}{n!}x^n$    
  $\displaystyle \qquad (n=4k,n=4k+1,n=4k+2,n=4k+3;k=0,1,2,\cdots)$    
  $\displaystyle = \sum_{k=0}^{\infty}\frac{f^{(4k)}(0)}{(4k)!}x^{4k}+ \sum_{k=0}^...
...(0)}{(4k+2)!}x^{4k+2}+ \sum_{k=0}^{\infty}\frac{f^{(4k+3)}(0)}{(4k+3)!}x^{4k+3}$    
  $\displaystyle = \sum_{k=0}^{\infty}\frac{1}{(4k+1)!}x^{4k+1} + \sum_{k=0}^{\infty}\frac{-1}{(4k+3)!}x^{4k+3}$    
  $\displaystyle = \sum_{k=0}^{\infty}\frac{1}{(2(2k)+1)!}x^{2(2k)+1} + \sum_{k=0}^{\infty}\frac{-1}{(2(2k+1)+1)!}x^{2(2k+1)+1}$    
  $\displaystyle \qquad (l=2k,l=2k+1;k=0,1,2,\cdots)$    
  $\displaystyle = \sum_{l=0}^{\infty}\frac{(-1)^{l}}{(2l+1)!}x^{2l+1}$    
  $\displaystyle \qquad (l=n-1;n=1,2,3,\cdots)$    
  $\displaystyle = \sum_{n=1}^{\infty}\frac{(-1)^{n-1}}{(2n-1)!}x^{2n-1}$    

を得る. 収束半径を求める.

$\displaystyle c_{n}$ $\displaystyle =\frac{(-1)^{n-1}}{(2n-1)!}$    

とおくと

$\displaystyle r$ $\displaystyle = \lim_{n\to\infty} \left\vert\frac{c_{n}}{c_{n+1}}\right\vert = ...
... \frac{(2n+1)!}{(-1)^{n}}\right\vert= \lim_{n\to\infty} \frac{(2n+1)!}{(2n-1)!}$    
  $\displaystyle = \lim_{n\to\infty} (2n+1)(2n) = \lim_{n\to\infty} (4n^2+2n) =\infty$    

が得られる.

5.6 (三角関数のテイラー級数)   $ f(x)=\sin x$ の点 $ \displaystyle{x=\frac{\pi}{4}}$ まわりでのテイラー級数を求める. $ f(x)$ の高階導関数は前述の問題で求めているので, $ \displaystyle{x=\frac{\pi}{4}}$ における高階微係数を求めると,

$\displaystyle f^{(n)}\left(\frac{\pi}{4}\right)$ $\displaystyle = \left\{\begin{array}{cl} \frac{1}{\sqrt{2}} & (n=4k) \\ \frac{1...
... \\ -\frac{1}{\sqrt{2}} & (n=4k+3) \end{array}\right. \qquad (k=0,1,2,3,\cdots)$    

となる.よって,テイラー級数は

$\displaystyle \sin x$ $\displaystyle = \sum_{n=0}^{\infty}\frac{f^{(n)}\left(\frac{\pi}{4}\right)}{n!} \left(x-\frac{\pi}{4}\right)^n$    
  $\displaystyle = \frac{1}{\sqrt{2}} +\frac{1}{\sqrt{2}}\left(x-\frac{\pi}{4}\rig...
...ac{\pi}{4}\right)^3 +\frac{1}{4!\sqrt{2}}\left(x-\frac{\pi}{4}\right)^4 +\cdots$    
  $\displaystyle = \frac{1}{\sqrt{2}} \sum_{n=0}^{\infty} (-1)^{n} \left( \frac{1}...
...{4}\right)^{2n} + \frac{1}{(2n+1)!} \left(x-\frac{\pi}{4}\right)^{2n+1} \right)$    

と得られる.


平成21年6月1日